Piyano ya da nadir olarak kullanılan italyanca ismiyle pianoforte
vurmalı bir çalgıdır. Piyanoda ses, teller vasıtasıyla elde edilir.
Piyanonun tuşlarına basıldığında içindeki tahta çekiç tellere vurarak
sesin meydana gelmesine sebep olur. Tahta çekicin tellere vurmasından
dolayı piyano vurmalı müzik aleti olarak adlandırılır. Piyano klasik ve
caz müzikte yaygın olarak kullanılır.
Solo performanslar, ansambl, oda
müziği, eşlik, bestecilik ve prova için oldukça uygun bir enstrümandır.
Piyano taşınabilir bir enstrüman olmamasına ve genelde pahalı olmasına
rağmen çok yönlülüğü ve aynı anda birçok yerde bulunma özelliği ile
dünyanın en yaygın olarak kullanılan enstrümanlarından biridir.
Herhangi bir akustik piyano genellikle ses tahtasını ve metal telleri
çevreleyen aynı zamanda koruyan ahşap kasadan oluşmakla birlikte 88
tuşa ( 52 beyaz tuş, 36 siyah tuş ) sahiptir. Piyano, tuşlarına
basıldığında içerisindeki teller aracılığıyla ses çıkarır çekildiğinde
ise teller damper ( titreşim azaltan parça ) yoluyla susturulur. Fakat
pedallar yardımıyla tuşlardan parmaklarımızı kaldırmamıza rağmen sesi
uzatmak mümkündür.
Piyanoda herhangi bir tuşa bastığımızda keçe ile kaplanmış çekiç o
tuşa ait tellere vurur ardından geri gelir ve çekiç eski konumuna
gelmesine rağmen teller titreşmeye devam eder bu titreşme bridge ( köprü
) yoluyla ses tahtasına iletilir ve ses tahtası sesi yükselttikten
sonra havaya yayar. Parmak tuştan çekildiğinde damper ( titreşim azaltan
parça ) tellerin titreşmesini durdurur ve sesi keser. Yukarıda
bahsettiğim gibi akustik piyano içerisinde bolca tel bulundurmasına
rağmen vurmalı çalgı olarak sınıflandırılır çünkü teller çekme yoluyla (
harpsikord ya da epinet ) gibi değil vuruş yoluyla ses çıkartır.
Hornbostel-Sachs enstrüman sınıflandırma sistemine göre piyano
chordophone ( telleri ve onu ileten gövdeleri olan enstrümanlar ) olarak
sınıflandırılmıştır. Örneğin arp telleri çekme yoluyla çalınan, gitar
telleri tıngırdatma yoluyla çalınan, keman yayı ( arşe ) tellere sürtme
yoluyla çalınan, piyano da tellere çekiç ile vurulması yoluyla çalınan
chordophone bir enstrümandır. Teknolojik gelişmelerle birlikte
chordophone bir enstrüman olan piyano akustik olmasının yanı sıra
elektrikli, elektronik ve dijital olacak şekillerde de geliştirilmiştir.
Google
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder